Περιβαλλοντική Ομάδα Συλλόγου Φοιτητών Νομικής Α.Π.Θ.

Το τσακάλι:

Κάποτε ήταν κοινό σε ολόκληρη την Ελλάδα και επικηρυγμένο ως επιβλαβές, σήμερα κινδυνεύει  με εξαφάνιση. Ο λόγος για το μεσαίου μεγέθους σαρκοφάγο τσακάλι (Canis aureus), του οποίου ο συνολικός πληθυσμός δεν ξεπερνά πλέον τα 1000 άτομα, με την κατανομή του στον ελλαδικό χώρο να εμφανίζεται γεωγραφικά ασυνεχής και κατακερματισμένη. Μάλιστα, η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα με βιότοπους τσακαλιών, όπου οι πληθυσμοί τους τα τελευταία χρόνια διαρκώς μειώνονται.

Μέχρι το 1990 το τσακάλι συγκαταλεγόταν στα «επιβλαβή είδη». Δέχτηκε ισχυρό πλήγμα από την επικήρυξη που ίσχυε την περίοδο 1974-1981, όταν περισσότερα από 7.000 ζώα θανατώθηκαν. Έκτοτε ο πληθυσμός τους δείχνει σαφείς μειωτικές τάσεις, με την εξάπλωσή του να έχει περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία 30 χρόνια. Πλέον απαντάται μόνο στην Πελοπόννησο, τη Σάμο, τη Χαλκιδική, την περιοχή Βιστωνίδας/Νέστου και την παραλιακή Φωκίδα. Μικρές και απομονωμένες ομάδες έχουν εντοπιστεί στον Έβρο και στην Κεντρική Μακεδονία (Κερκίνη, παραποτάμιο δάσος Αξιού).

Οι απειλές που είχαν εντοπιστεί ήδη από το 2001 συνεχίζουν αμείωτες: κατακερματισμός και αλλοίωση βιοτόπων εξαιτίας της εντατικοποίησης της γεωργίας και της επέκτασης των οικιστικών εκτάσεων, εγκατάλειψη των παραδοσιακών γεωργό-κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να το στηρίξουν διατροφικά, χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων – που έχει πλέον πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις – και συγκρούσεις με τροχοφόρα οχήματα. Καθώς μικρές ομάδες ή οικογένειες τσακαλιών απομονώνονται, οι πληθυσμοί του ζώου γίνονται όλο και πιο τρωτοί στις ανθρώπινες και φυσικές πιέσεις.

Παρά την τεκμηριωμένη μεγάλη μείωση των πληθυσμών του και των απειλών που αντιμετωπίζει, δεν θεωρείται προστατευόμενο είδος αλλά ούτε και θηρεύσιμο από την ελληνική νομοθεσία, ενώ δεν εξασφαλίζεται κάποιο καθεστώς προστασίας του από την ΕΕ. «Το τσακάλι αποτελεί σημαντικό στοιχείο της βιοποικιλότητας στα μεσογειακά οικοσυστήματα τα οποία παραμένουν πολύ ευάλωτα σε ανθρωπογενείς παράγοντες/επιδράσεις. Λόγω της περιορισμένης κατανομής του στην Ευρώπη δεν του έχει αποδοθεί η δέουσα σημασία τόσο ως χαρακτηριστικό είδος της πανίδας των σαρκοφάγων της γηραιάς ηπείρου όσο και ως προς το ρόλο του στο οικοσύστημα», υπογραμμίζει ο  Γιώργος Μερτζάνης, Επιστημονικός Υπεύθυνος ΚΑΛΛΙΣΤΩ.

Το τσακάλι έχει χαρακτηριστεί ως «καθαριστής» της φύσης επειδή λειτουργεί ως θηρευτής των τρωκτικών, περιορίζει τα οργανικά υπολείμματα και σκουπίδια, ενώ μπορεί σε μεγάλες πυκνότητες να δράσει περιοριστικά ως προς τις αλεπούδες. Η προστασία των πληθυσμών του, ως αναπόσπαστο στοιχείο του οικοσυστήματος, διασφαλίζει τη λειτουργικότητά του, γι` αυτό και η λήψη μέτρων είναι πλέον μια επιτακτική ανάγκη.

Κόκκινο ελάφι:

Κάποτε ζούσε σε ολόκληρη την Ελλάδα, σήμερα εντοπίζεται μόνο στην Πάρνηθα και περιορισμένα στην Ροδόπη. Οι πληθυσμοί του Κόκκινου Ελαφιού (Cervus elaphus), του μεγαλύτερου φυτοφάγου ζώου της χώρας μας, έχουν συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε το είδος χαρακτηρίζεται πλέον ως κρισίμως κινδυνεύον σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας.

Ο αριθμός των ελαφιών της Πάρνηθας δεν ξεπερνά τα 600. Τα άτομα αυτά διασπείρονται αδρά από τη λίμνη του Μαραθώνα στα ανατολικά έως το όρος Πάστρα στα δυτικά. Η χειμερινή περιοχή εξάπλωσής τους υπολογίζεται σε ~360.000 στρ., ενώ η πλειοψηφία των ζώων περιορίζεται το καλοκαίρι στα υψηλότερα σημεία του βουνού (700-1.400 μ.) σε μια έκταση περίπου 44.500 στρ. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις των ελαφιών παρατηρούνται σε λίγες μόλις απομονωμένες θέσεις του ορεινού όγκου της Πάρνηθας μακριά από κάθε ανθρώπινη όχληση. Η αναλογία των αρσενικών – θηλυκών ελαφιών είναι σχεδόν 1:1. Ωστόσο, τα μισά περίπου ενήλικα θηλυκά ελάφια βρέθηκαν χωρίς νεογνά το καλοκαίρι του 2009.

Χαρακτηριστικό είναι ότι ο πληθυσμός αυτός δεν παρουσιάζει γεωμετρική αύξηση, συγκριτικά με την απογραφή του 1994, όπως θα αναμενόταν για έναν πληθυσμό που δεν πιέζεται από φυσικούς θηρευτές (π.χ. λύκος, αρκούδα). Ωστόσο, μια σειρά άλλων παραγόντων επιδρούν ανασταλτικά τόσο για την αύξηση όσο και τη διατήρηση του υπάρχοντος πληθυσμού: το λαθραίο κυνήγι, τα τροχαία ατυχήματα, η θήρευση των ελαφιών από εγκαταλελειμμένα σκυλιά, αλλά και η επέκταση των οικιστικών εκτάσεων στη γύρω περιοχή είναι οι κυριότεροι από αυτούς. Η απώλεια βιοτόπων εξαιτίας της εντατικοποίησης της γεωργίας και της επέκτασης των οικιστικών εκτάσεων μαζί με τη λαθροθηρία αποτελούν άλλωστε τους κύριους λόγους που εμποδίζουν τη φυσική του διασπορά σε νέους βιότοπους.

«Το Κόκκινο Ελάφι είναι το μεγαλύτερο φυτοφάγο ζώο της Ελλάδας. Ως αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικής φύσης μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση και την εξέλιξη των οικοσυστημάτων, ειδικά στις μέρες μας όπου η ελεύθερη κτηνοτροφία σταδιακά εγκαταλείπεται», σημειώνει ο Παναγιώτης Λατσούδης, Δασολόγος/Υπεύθυνος του προγράμματος για το ελάφι.

Η κυριαρχία του ανθρώπου στη φύση όπως φαίνεται μέσω μιας από τις πιο εγκληματικές ενέργειές του. Υπερεκμετάλλευση, απάτη, εξόντωση. Ο κύκλος της απληστίας που κρύβεται πίσω από τη βιομηχανία εκμετάλλευσης της φάλαινας οδήγησε το ένα είδος φάλαινας μετά τον άλλο σε εξαφάνιση. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν κάποιοι πληθυσμοί φαλαινών θα κατορθώσουν ποτέ να αποκατασταθούν, ακόμη και μετά από δεκαετίες ισχύος των μέτρων προστασίας.

Από τις μπλε φάλαινες της Ανταρκτικής έχει διασωθεί το 1% του αρχικού τους πληθυσμού παρά τα 40 χρόνια που βρίσκονται υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας. Κάποιοι πληθυσμοί φαλαινών αποκαθίστανται και κάποιοι όχι. Μόνο ένας πληθυσμός, η γκρίζα φάλαινα του ανατολικού Ειρηνικού, θεωρείται πως έχει επανέλθει στα αρχικά της επίπεδα, αλλά το συγγενές είδος της γκρίζας φάλαινας του δυτικού Ειρηνικού είναι ο πιο απειλούμενος πληθυσμός φάλαινας στον κόσμο. Βρίσκεται στο χείλος της εξαφάνισης αφού έχουν διασωθεί μόνο 100 φάλαινες αυτού του είδους.

Το 2003 ο κ. Παλούμπι και οι συνεργάτες του χρησιμοποιώντας δείγματα DNA κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο πληθυσμός των μεγαπτεροφαλαινών (φάλαινες humpback) είναι πιθανό να ανερχόταν σε 1,5 εκ. πριν αρχίσει η εμπορική εκμετάλλευση του είδους τον 19ο αιώνα. Μπροστά σε αυτό τον αριθμό, η προηγούμενη εκτίμηση των 100 χιλιάδων φαλαινών που αποδέχονταν μέχρι πρότινος η Διεθνής Επιτροπή Φαλαινοθηρίας (IWC) βάσει στοιχείων του 19ου αι. μοιάζει αμελητέα. Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται πως διασώζονται μόνο 20 χιλιάδες φάλαινες του συγκεκριμένου είδους.

Οι εκπρόσωποι της Ιαπωνίας στην IWC εξακολουθούν να αναφέρονται σε μία εκτίμηση του 1990 σύμφωνα με την οποία ο πληθυσμός των ρυγχοφαλαινών (φάλαινες minke) της Ανταρκτικής ανέρχεται σε 760 χιλιάδες. Τα στοιχεία όμως αυτά τελικώς απορρίφθηκαν από την IWC επειδή πρόσφατες μελέτες υπολογίζουν πως ο αριθμός των ρυγχοφαλαινών έχει πέσει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, στα είδη όπου έχουν γίνει πρόσφατες μελέτες, υπολογίζεται ότι σε κάθε περίπτωση οι πληθυσμοί είναι οι μισοί περίπου απ’ ότι είχε υπολογιστεί παλαιότερα. Οι επιστήμονες της IWC δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί συμβαίνει αυτό με αποτέλεσμα να μην έχουν καταλήξει μέχρι στιγμής σε μία κοινώς αποδεκτή εκτίμηση.

Μεταξύ του 1904 και του 1986 περίπου 2 εκατομμύρια φάλαινες σκοτώθηκαν μόνο στο νότιο ημισφαίριο, ενώ ως τις αρχές της δεκαετίας του 80, η παράνομη αλιεία είχε μειώσει των αριθμό των γκρίζων και των humpback φαλαινών κατά 98%. Γίνεται φανερό ότι η δήθεν νομική διεθνής προστασία των φαλαινών δεν αποφέρει κανένα αποτέλεσμα, καθώς  αυτό που τελικά επιβάλλεται είναι το κέρδος της βιομηχανίας εκμετάλλευσης της φάλαινας και η αδιαφορία των ανθρώπων για το έγκλημα αυτό. Ο καθηγητής Τόσιο Κασούγια, του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Τόκιο, δημοσίευσε τη μελέτη του στην εφημερίδα Μαϊνίσι Σίνμπουν τον Οκτώβριο του 2005. Σε αυτήν αναφέρει, «τα ετήσια έξοδα της έρευνας ανέρχονται στο ποσό των 6 δις γεν, τα οποία αντιστοιχούν σε περισσότερα από 50 εκ. δολάρια,  εκ των οποίων τα 5 δις γεν καλύπτονται από την πώληση του κρέατος των φαλαινών που σκοτώθηκαν για επιστημονικούς σκοπούς. Η κρατική επιδότηση καθώς και άλλα κεφάλαια καλύπτουν το υπόλοιπο 1 δις γεν. Χωρίς τα κέρδη από την πώληση του κρέατος, η οργάνωση για τη μελέτη των φαλαινών, που έχει αναλάβει να διεξάγει την έρευνα και επιδοτείται από το κράτος, δεν θα ήταν σε θέση να συνεχίσει το έργο της και η ναυτιλιακή εταιρία του φαλαινοθηρικού στόλου που χρησιμοποιείται στο πρόγραμμα, δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στο κόστος συντήρησης των πλοίων». Γίνεται επίσης φανερό πως στο βωμό του κέρδους των βιομηχανιών τίθεται σε κίνδυνο όλη η οικολογική ισορροπία του πλανήτη, και έτσι και των ανθρώπων, με την ανοχή των κρατών.

Όμως, τα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι πολλά και η φαλαινοθηρία δεν είναι ο μόνος κίνδυνος που απειλεί τις φάλαινες. Από τους πιο διαδεδομένους κινδύνους για τις φάλαινες είναι οι κλιματικές αλλαγές, η ρύπανση, η υπεραλίευση, η καταστροφή του όζοντος, ο θόρυβος μέσα στις θάλασσες όπως αυτός που προκαλείται από τα στρατιωτικά sonars χαμηλής συχνότητας και οι προσκρούσεις σε πλοία. Η συστηματική αλιεία απειλεί τα αποθέματα τροφής των φαλαινών ενώ παραμονεύει ο κίνδυνος να παγιδευτούν οι φάλαινες στα δίχτυα των αλιευτικών σκαφών.

Ένα βήμα πριν την έγκριση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος βρίσκεται η εγκατάσταση τεράστιου εργοστασίου καύσης απορριμμάτων από την εταιρία ΗΛΕΚΤΩΡ, συμφερόντων Μπόμπολα, στην περιοχή της Θήβας. Οι κάτοικοι ετοιμάζονται για πιο δυναμικές κινητοποιήσεις με πρώτο ραντεβού την Παρασκευή 15 Μαρτίου.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, την προσεχή εβδομάδα αναμένεται το έργο να λάβει την καταρχήν έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Οι τοπικοί φορείς καταγγέλλουν πως το εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη επιβάρυνση στην περιοχή της Θήβας, η οποία ήδη έχει σταματήσει να υδροδοτείται με πόσιμο νερό λόγω της ύπαρξης του εξασθενούς χρωμίου από τη μόλυνση που προκάλεσαν ηοι ήδη υπάρχουσες βιομηχανίες.

Η σχεδιαζόμενη μονάδα καύσης απορριμμάτων θα προκαλέσει μεταφορά διοξινών και φουρανίων στο έδαφος, στην επιφάνεια των φυτών και στις ανοιχτές υδάτινες μάζες, ενώ όπως τονίζουν οι επιστήμονες το κόστος της καύσης απορριμμάτων είναι υπερδιπλάσιο της ανακύκλωσης.

Για την Παρασκευή 12 Μαρτίου οι φορείς της Θήβας έχουν προγραμματίσει συλλαλητήριο στην πόλη. Στη Θήβα έχει ήδη συσταθεί οργανωτική επιτροπή με επικεφαλής το δήμαρχο της πόλης Ν. Σβίγγο ενώ ενέργειες αποτροπής της επικίνδυνης εγκατάστασης έχουν γίνει και από τη βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Βασιλική Τσόνογλου.

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνεται η ανάγκη αποτροπής της επένδυσης, ωστόσο η Δέσποινα Σπανούδη, από την Θεματική Περιβάλλοντος τονίζει στο tvxs πως δεν παραβλέπονται οι τεράστιες ευθύνες του δημάρχου Θήβας και του νομάρχη Βοιωτίας, οι οποίοι «απέκρυψαν από τους κατοίκους και στην ουσία προώθησαν το σχεδιασμό για το εργοστάσιο και τώρα επιχειρούν να εμφανιστούν μπροστάρηδες στον αγώνα των κατοίκων».

Πηγή: tvxs

«Οι ηγέτες των βιομηχανικών κρατών γνώριζαν πολύ καλά ότι οι προτάσεις τους σχετικά με τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οδηγούν… στην κλιματική καταστροφή». Απόρρητο έγγραφο του ΟΗΕ που διέρρευσε στη δημοσιότητα κατά τη διάρκεια της συνόδου της Κοπεγχάγης αποδεικνύει ότι οδεύουμε προς μια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3˚C. Συγκεκριμένα, μια απλή ανάγνωση του απόρρητου εγγράφου του ΟΗΕ ήταν αρκετή για να αποδείξει ότι οι προτάσεις για τις μειώσεις των αερίων του θερμοκηπίου, που έγιναν στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης από τις βιομηχανικές χώρες, δεν πρόκειται να συγκρατήσουν την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από 2˚C – όπως οι ίδιοι οι ηγέτες τους υπόσχονταν.

Ποιες θα είναι οι συνέπειες από την αύξηση αυτή της θερμοκρασίας? Πρόσφατες επιστημονικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι 170 εκατομμύρια άνθρωποι θα πληγούν από καταστροφικές πλημμύρες, 550 εκατομμύρια θα υποφέρουν από πείνα και το 50% των ειδών του πλανήτη θα εξαφανιστεί. Ακόμα και αν η μέση θερμοκρασία φτάσει τους 2 βαθμούς Κελσίου, τα οικοσυστήματα του πλανήτη θα καταστραφούν. Θα υπάρχουν αυξανόμενα φαινόμενα ξηρασίας και περισσότερες πλημμύρες, γεγονότα που θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις καλλιέργειες.

Η Ολομέλεια του Τμήματος Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση της οικολογικής οργάνωσης «WWF Ελλάς» και αποφάσισε την άμεση διακοπή όλων των εργασιών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των έργων που έχουν ήδη ολοκληρωθεί, της εκτροπής του Αχελώου.

Στην απόφαση αναφέρεται ότι «μεγάλο τμήμα των έργων της εκτροπής είναι ακόμη ανεκτέλεστο, η δε συνέχιση των εργασιών και η τυχόν λειτουργία των κατασκευασθέντων επιμέρους έργων θα επιφέρει περαιτέρω επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος, δηλαδή περαιτέρω αλλοίωση της μορφής του τοπίου, κλονισμό του ποταμιού και των παραποταμίων οικοσυστημάτων του Αχελώου και επιβάρυνση του υδατικού δυναμικού του ποταμού και κατάκλυση μεγάλου μέρους του οικισμού της Μεσοχώρας».

Υπενθυμίζεται ότι αναμένονται οι σχετικές απαντήσεις από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και το Συμβούλιο Επικρατείας επισημαίνει στην απόφασή του ότι αν συνεχιστούν τα έργα η περιβαλλοντική επιδείνωση δεν θα μπορεί να
επανορθωθεί σε περίπτωση που μετά τις απαντήσεις κριθεί παράνομη η συνέχιση των έργων.

Να σημειωθεί ότι με την αίτημά της η WWF Ελλάς ζητούσε να σταματήσουν προσωρινά τα έργα αποπεράτωσης της εκτροπής του Αχελώου και ειδικά του φράγματος της Συκιάς, η σήραγγα εκτροπής και τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ. Την ίδια ώρα να συνεχιστούν τα έργα ζητούσαν το δημόσιο, οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις Λάρισας και Μαγνησίας, οι τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων των νομών Τρικάλων, Λάρισας και Καρδίτσας και η ΔΕΗ.

Ιστορική αναδρομή:

Η μερική εκτροπή του ποταμού Αχελώου στη Θεσσαλία αποτελεί ένα σύνθετο τεχνικό έργο και οι μελέτες για την κατασκευή του χρονολογούνται από τριακονταετίας. Ο αρχικός σχεδιασμός του έργου περιλάμβανε τα εξής επί μέρους έργα:
• Δύο φράγματα με τους αντίστοιχους ταμιευτήρες στις θέσεις Μεσοχώρα του νομού Τρικάλων και Συκιά στα σύνορα των νομών Αρτας και Καρδίτσας, καθώς και τους αντίστοιχους υδροηλεκτρικούς σταθμούς στις θέσεις Γλύστρα και στον πόδα του φράγματος Συκιάς
• Σήραγγα εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς Θεσσαλία, μήκους 17,5 χλμ., για την διοχέτευση προς τη Θεσσαλία συνολικής ποσότητας νερού ίσης με 1100 εκ. κυβικά μέτρα ετησίως καθώς και τον υπαίθριο υδροηλεκτρικό σταθμό Πευκόφυτου στην έξοδο της σήραγγας εκτροπής.
• Δύο φράγματα με τους αντίστοιχους ταμιευτήρες και τη συνδετήρια σήραγγα στην περιοχή υποδοχής των υδάτων στη Θεσσαλία, στις θέσεις Πύλη του νομού Τρικάλων και Μουζακίου του νομού Καρδίτσας καθώς και τον υδροηλεκτρικό σταθμό Μουζακίου.
• Την αναρρυθμιστική δεξαμενή Μαυροματίου και τον υδροηλεκτρικό σταθμό Μαυροματίου.

Για τα έργα αυτά συντάχθηκαν 3 μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και εκδόθηκαν 2 πράξεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων εκ των οποίων η πρώτη αφορούσε στα φράγματα και τους ταμιευτήρες στο φυσικό ρου του Αχελώου και η δεύτερη στη σήραγγα εκτροπή, στα φράγματα και στους ταμιευτήρες στις θέσεις Πύλη και Μουζάκι. Οι δύο πράξεις αυτές ακυρώθηκαν από το ΣτΕκαι εκπονήθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ το 1995 νέα συνολική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την εκτροπή του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία.

Στη μελέτη αυτή μελετήθηκαν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του συνολικού έργου της εκτροπής του Αχελώου και επί πλέον τροποποιήθηκε ο αρχικός σχεδιασμός. Συγκεκριμένα πρώτον μειώθηκε η ποσότητα του νερού που εκτρέπεται σε 600 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως και δεύτερον διαμορφώθηκε το ισχύον σήμερα σχήμα εκτροπής και τα έργα της εκτροπής που είναι τα ακόλουθα:
• Το φράγμα Συκιάς και ο ομώνυμος Υδροηλεκτρικός Σταθμός
• Η σήραγγα εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς Θεσσαλία μήκους 17,5 χλμ. με υδροληψία στον Ταμιευτήρα Συκιάς
• Ο υδροηλεκτρικός Σταθμός Πευκόφυτου στην έξοδο της Σήραγγας Εκτροπής
• Αναρυθμιστικό έργο Μαυροματίου
Από τα παραπάνω έργα στην αρμοδιότητα της ΔΕΗ εμπίπτουν τα ακόλουθα:
• Ο υδροηλεκτρικός σταθμός Συκιάς (υδροληψία, σήραγγα προσαγωγής, κτίριο σταθμού παραγωγής, ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός και συναφή έργα)
• Ο υδροηλεκτρικός σταθμός Πευκόφυτου στην έξοδο της Σήραγγας Εκτροπής (αγωγός πτώσεως, υπόγειος σταθμός παραγωγής, ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός, σήραγγα φυγής και συναφή έργα).

Παράλληλα, σημειώνεται ότι στα έργα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΔΕΗ ανήκει και ο υδροηλεκτρικός σταθμός Μεσοχώρας. Ειδικότερα, το φράγμα και ο ταμιευτήρας Μεσοχώρας κατασκευάσθηκαν πλησίον του ομώνυμου οικισμού, μέρος του οποίου θα κατακλυσθεί μετά την πλήρωση του ταμιευτήρα. Από τον ταμιευτήρα Μεσοχώρας ξεκινά η σήραγγα προσαγωγής Μεσοχώρας – Γλύστρας, η οποία θα παροχετεύει τις ποσότητες νερού που θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας στον ΥΗΣ Γλύστρας. Κατάντη του ΥΗΣ Γλύστρας θα κατασκευαστεί το φράγμα Συκιάς και ο αντίστοιχος ΥΗΣ στον πόδα του φράγματος. Από τον ταμιευτήρα Συκιάς που θα δημιουργηθεί, θα ξεκινά η σήραγγα εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία, από την οποία προβλέπεται να διέρχεται ποσότητα 600 εκατ. κυβ. μέτρα ετησίως για χρησιμοποίηση στην θεσσαλική πεδιάδα.

Στο τέλος της σήραγγας θα υπάρχει ο ΥΗΣ Πευκόφυτου για την ενεργειακή εκμετάλλευση της παραπάνω ποσότητας. Από τον ΥΗΣ Πευκόφυτου τα νερά θα οδηγούνται στην μικρή αναρρυθμιστική δεξαμενή του Μαυρομματίου, απ´ όπου θα παροχετεύονται προς άρδευση, μέσω του μικρού ΥΗΣ Μαυρομματίου ο οποίος θα εκμεταλλεύεται ενεργειακά τα νερά που θα οδεύουν προς τις αρδευτικές διώρυγες.

Στις 13 Μαρτίου του 1983 εξαγγέλθηκε από τον Πρωθυπουργό η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην υλοποίηση του έργου της εκτροπής. Το 1985 ξεκίνησε η δημοπράτηση και κατασκευή βασικών έργων του προγράμματος. Ο αρχικός σχεδιασμός του έργου προέβλεπε εκτρεπόμενη ποσότητα ύδατος προς τη Θεσσαλία ίση με 1.100 εκατ. κυβ. μέτρα ετησίως και δημοπρατήθηκε το 1988. Τον Μάρτιο του 1993 υπογράφηκε σύμβαση, η οποία όμως αφορούσε μόνο τα έργα κεφαλής.

Το αποτέλεσμα του ανωτέρω διαγωνισμού όμως ακυρώθηκε τον Ιούνιο του 1994, μετά από σχετικές ακυρωτικές αποφάσεις του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που αφορούσαν τις Κοινές Υπουργικές Aποφάσεις (K.Y.A.) έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Με νέα απόφασή της του έτους 2000, η Ολομέλεια του ΣτΕ αποδέχθηκε την μερική εκτροπή του Αχελώου, ακύρωσε όμως παρόλα αυτά την Κ.Υ.Α. περί έγκρισης των Περιβαλλοντικών όρων των έργων με την αιτιολογία ότι δεν ερευνήθηκαν εναλλακτικές λύσεις ως προς τον αριθμό, το μέγεθος και τη διάρθρωση των έργων που είναι απαραίτητα για την εκτροπή και επίσης ότι δεν ελήφθησαν επαρκή μέτρα προστασίας της Ι. Μονής Α. Γεωργίου Μυροφύλλου.

Το έτος 2001, το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε εκπόνησε «Συμπληρωματική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» και το 2005 η Ολομέλεια του ΣτΕ με επίκληση για πρώτη φορά του νόμου 1739/1987, για εκπόνηση και έγκριση σχεδίων διαχείρισης νερών ακύρωσε την Κ.Υ.Α. έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων. Τον Ιούλιο του 2006 ψηφίσθηκαν από την Ολομέλεια της Βουλής δύο τροπολογίες οι οποίες άνοιξαν το δρόμο για την ολοκλήρωση των έργων της εκτροπής του Αχελώου με δεδομένο ότι σύμφωνα με το ΥΠΕΧΩΔΕ:
«α) Η Κοινοτική Οδηγία 2000/60 για τη διαχείριση των υδάτων, που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με τον Ν.3199/03, προβλέπει μεταβατική περίοδο μέχρι τέλους του έτους 2009 για την έγκριση των σχεδίων διαχείρισης των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας
β) Έχει εκπονηθεί ήδη το εθνικό σχέδιο διαχείρισης νερών από το Υπ. Ανάπτυξης στο οποίο αναφέρονται ρητά και προβλέπεται η υλοποίηση των έργων μερικής εκτροπής του π. Αχελώου προς την Θεσσαλία.
γ) Έχουν ήδη υλοποιηθεί μέχρι σήμερα έργα για την μερική εκτροπή του π. Αχελώου συνολικού ύψους άνω των 500 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα έχει κατασκευασθεί σχεδόν πλήρως το έργο Μεσοχώρας, μεγάλο μέρος της σήραγγας εκτροπής, καθώς και σημαντικά έργα στο φράγμα Συκιάς. Τα έργα αυτά, άρα και τα κονδύλια που διατέθηκαν δεν αποδίδουν σήμερα κανένα απολύτως όφελος στην εθνική οικονομία, διότι το έργο δεν λειτουργεί.
δ) Έχει εκπονηθεί από την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εργων του ΥΠΕΧΩΔΕ και θεωρηθεί από την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων το Σχέδιο Διαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταμών Αχελώου και Πηνειού Θεσσαλίας σε πλήρη συμμόρφωση με την από 2005 απόφαση της Ολομέλειας του».

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι αγρότες της Θεσσαλίας άρχισαν να υφίστανται συστηματική αλλά δίχως αντίκρισμα «πλύση εγκεφάλου» για το μεγάλο έργο που θα έφερνε την πρόοδο και θα έδινε άφθονο νερό για δεκάδες χιλιάδες στρέμματα εντατικών μονοκαλλιεργειών. Η ταχύτατη, ασχεδίαστη και ασυντόνιστη αγροτική ανάπτυξη του «σιτοβολώνα» της Ελλάδας, οδήγησε τη Θεσσαλία σε κατασπατάληση και κρίσιμη υποβάθμιση του πλούσιου υδατικού της δυναμικού. Πρώτο θύμα της φρενήρους εντατικοποίησης της γεωργίας στον θεσσαλικό κάμπο ήταν η λίμνη Κάρλα, ένας παγκόσμιας σημασίας υγρότοπος που συντηρούσε ολόκληρες κοινότητες με ψάρια και νερό. Δεύτερο θύμα ο Πηνειός, που πλέον θεωρείται σχεδόν «νεκρός» ποταμός, ένα από τα πιο ρυπασμένα με αγροχημικά ποτάμια της Ευρώπης. Συνολικά όμως η επίπτωση της εντατικής ανάπτυξης της μονοκαλλιέργειας εξαιρετικά υδροβόρων ειδών, όπως το βαμβάκι, χωρίς καμία απολύτως μέριμνα για εξοικονόμηση νερού, είχε ως αποτέλεσμα την κατασπατάληση των επιφανειακών υδάτων και την άνευ προηγουμένου πτώση και ρύπανση των υδροφόρων οριζόντων.

Άδεια για την κατασκευή ενός αμφιλεγόμενου υδροηλεκτρικού φράγματος στον Αμαζόνιο παραχώρησε η κυβέρνηση της Βραζιλίας, έργο για το οποίο οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι ιθαγενείς ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι θα εκτοπίσει φυλές ιθαγενών και θα προκαλέσει περαιτέρω καταστροφή στη λεκάνη του Αμαζονίου.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας, Carlos Minc παραχώρησε στο σχέδιο για το φράγμα στο Belo Monte περιβαλλοντική άδεια την περασμένη Δευτέρα, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τις εταιρίες που ενδιαφέρονται για την κατασκευή του τρίτου μεγαλύτερου υδροηλεκτρικού εργοστασίου του κόσμου, στον ποταμό Xingu του Αμαζονίου.

Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας της χώρας, το φράγμα, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει την παραγωγή το 2015, θα κοστίσει περίπου 6.8 δισεκατομμύρια λίρες και θα παράγει 11.000GW ηλεκτρισμού.

Περιβαλλοντολόγοι και ιθαγενείς αντιτίθενται έντονα στο σχέδιο για το φράγμα, το οποίο όπως παραδέχεται η κυβέρνηση θα έχει ως αποτέλεσμα 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης να καλυφθεί από νερό. «θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι το Belo Monte δεν θα καταστρέψει το οικοσύστημα και την βιοποικιλότητα που φροντίζουμε εδώ και χιλιάδες χρόνια» λέει ο Megaron Tuxucumarrae, ηγέτης των ινδιάνων Kayapo. «Είμαστε αντίθετοι με τα φράγματα στον Xingu και θα πολεμήσουμε για να προστατεύσουμε τον ποταμό».

Η προτεινόμενη κατασκευή του φράγματος αυτού στην πολιτεία Para του Αμαζονίου, αποτελεί μέρος της μεγάλης κυβερνητικής επενδυτικής προσπάθειας με στόχο να βοηθήσει τη χώρα να αντεπεξέλθει στην αυξανόμενη απαίτηση για ενέργεια της γρήγορα αναπτυσσόμενης οικονομίας.

Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος, Carlos Minc, η ανάδοχη εταιρία θα αναγκαστεί να ξοδέψει περί τα 800 εκατ. δολάρια για να αντισταθμίσει την περιβαλλοντική ζημιά που θα επιφέρει το έργο, αλλά σημείωσε ότι «Δεν πρόκειται να λάβει χώρα κάποια περιβαλλοντική καταστροφή» (!!). Ο υπουργός αρνήθηκε ότι οι ινδιάνοι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την πατρογονική γη τους λόγω του φράγματος. «Ούτε ένας άνθρωπος δεν θα εκτοπιστεί. Θα επηρεαστούν έμμεσα, αλλά δεν θα χρειαστεί να εγκαταλείψουν τη γη τους».

Σχέδια για κατασκευή φράγματος στον ποταμό Xingu υπάρχουν από τη δεκαετία του 1970 αλλά ποτέ δεν υλοποιήθηκαν, εν μέρει λόγω των σφοδρών αντιδράσεων που προκαλούσαν σε περιβαλλοντικές ομάδες και ακτιβιστές.

Πηγή: tvxs.gr, Guardian

Οι θερμοκρασίες στο Θιβέτ το 2009, έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί, από τότε που διατηρούνται  τα αρχεία το 1961, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters. Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι η περιοχή στα Ιμαλάια είναι εξαιρετικά ευάλωτη στην παγκόσμια υπερθέρμανση.

Η μέγιστη θερμοκρασία στο Θιβέτ το 2009 ήταν 5,9 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή 1,5 βαθμός παραπάνω από το «κανονικό», αναφέρει σε δημοσίευμα της η εφημερίδα «China Daily». «Οι μέσες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν σε 29 παρατηρητήρια έδειξαν ρεκόρ υψηλών τιμών», δήλωσε ο Zhang Hezhen, ειδικός στη περιφερειακή μετεωρολογική υπηρεσία, διευκρινίζοντας ότι η άνοδος των θερμοκρασιών αφορούν και το χειμώνα και το καλοκαίρι.

Το Θιβέτ, όπου το μέσο υψόμετρο είναι στα 4,000 μέτρα, είναι πολύ ευάλωτο απέναντι στη κλιματική αλλαγή, τονίζουν οι επιστήμονες. Η υπερθέρμανση ήδη προκαλεί το λιώσιμο των παγετώνων που τροφοδοτούν τα ποτάμια και παρέχουν νερό σε εκατομμύρια ανθρώπους. Η περιοχή λειτουργεί ως «μεγεθυντικός φακός» για την παγκόσμια υπερθέρμανση του πλανήτη, δήλωσε ο επικεφαλής της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Κίνας, Zheng Guoguang.

«Η επίδραση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης λόγω του φαινόμενου του θερμοκηπίου, έχει επιταχύνει το λιώσιμο των πάγων και τη συρρίκνωση των παγετώνων, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα επίπεδα της στάθμης των υδάτων στις λίμνες του Θιβέτ. Αν συνεχιστεί η υπερθέρμανση εκατομμύρια άνθρωποι στην δυτική Κίνα θα βρεθούν αντιμέτωποι με πλημμύρες βραχυπρόθεσμα και οι περιοχές με ξηρασία μακροπρόθεσμα», τόνισε ο  Zheng Guoguang.

Πηγή: econews.gr

Καταγγελία από φίλο αναγνώστη μας

Θα επιθυμούσα να σας ενημερώσω για την περιβαλλοντική καταστροφή που συμβαίνει σε μία πανέμορφη θέση του νησιού Αντίπαρος όπου, αφού αλλοιώθηκε το φυσικό τοπίο από τη λειτουργία παράνομου λατομείου που μόλις πριν λίγους μήνες έκλεισε, στον ίδιο ακριβώς χώρο στήθηκε τώρα μια νέα παράνομη χωματερή.

Ακριβώς δίπλα, χύνονται δε επί έτη τα βοθρολύματα του νησιού σε μια απρόσιτη χαράδρα που καταλήγει στη θάλασσα.

Το θέμα αναδείχθηκε από τα τοπικά ιστολόγια και τον τύπο.

Μόλις το θέμα δημοσιοποιήθηκε “κάποιοι” έσπευσαν να προβούν σε επιτόπια ταφή όλων των ογκωδών αντικειμένων που είχαν απορριφθεί στο χώρο, συμπεριλαμβανομένων ψυγείων, πλυντηρίων, κλπ. Έχει δε ανοιχτεί και νεός χώρος στο σημείο, πιθανότατα για να υποδεχτεί νέα απορρίματα.

Πηγή: http://antiparos-blog.blogspot.com, econews.gr

Μετά από πολλά έτη αγώνων των κατοίκων του δημοτικού διαμερίσματος Πρίνου στη Κρήτη (με καταγγελίες, επισημάνσεις, υποδείξεις, κινητοποιήσεις) προς τις αρχές του τόπου για τη θαλάσσια ρύπανση, την ανυπόφορη δυσοσμία και τον κίνδυνο μόλυνσης και ρύπανσης του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής μας αυτό που συναντήσαμε ήταν η εγκληματική αδιαφορία σχεδόν όλων των αρμοδίων. Μέχρι και σήμερα τα τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής μας, δεν έχουν βρει τη λύση τους σαν αποτέλεσμα της παραπάνω απαράδεκτης και συνάμα ύποπτης συμπεριφοράς των αρμοδίων.

1. Η έλλειψη ουσιαστικών και πραγματικών ελέγχων.

2. Τα αστεία πρόστιμα που αντί να αποθαρρύνουν τους παραβάτες του προτρέπουν να ρυπαίνουν.

3. Η έλλειψη διαφάνειας στις διαδικασίες περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων.

4. Η δημιουργία κλίματος τρομοκρατίας επειδή δεν θάβουμε το πρόβλημα αλλά το αναδεικνύουμε.

5. Η μη εφαρμογή των νόμων (μεταφράζουν τους νόμους κατά το δοκούν) και των συνταγματικών μας δικαιωμάτων.

6. Η συνεχής προσπάθεια συγκάλυψης μεγάλων περιβαλλοντικών αυθαιρεσιών.

7. Και γενικότερα η κακοδιοίκηση και η χείριστη λειτουργία των κρατικών μηχανισμών, που σκοπό έχουν την προκλητική για το κοινό αίσθημα, εξυπηρέτηση των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων και όχι τον ίδιο τον πολίτη αδιαφορώντας μάλιστα για την ίδια τη δημόσια υγεία.

Έχουν κάνει μέχρι σήμερα τον τόπο μας να θεωρείται ο πλέον αφιλόξενος στην Κρήτη, απέναντι στην ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια. Κατόπιν τούτων αναγκασθήκαμε να καλέσουμε για βοήθεια οικολογικές οργανώσεις και να προβούμε σε λεπτομερείς ελέγχους ώστε με τον πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο τρόπο να αποδείξουμε το αυτονόητο. Δηλαδή ότι ζούμε σε εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες για το ανθρωπογενές περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής.

«Οι αναλύσεις που διενεργήθηκαν από το Εργαστήριο Ανόργανης & Αναλυτικής Χημείας του ΕΜΠ, σε υπόγεια νερά (γεωτρήσεις) στην περιοχή, κατέδειξαν εκτεταμένη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα ως αποτέλεσμα διοχέτευσης λυμάτων του χοιροτροφείου σε έδαφος με φυσικά ρήγματα».

«Κατά τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνας, η έντονη δυσοσμία αποτέλεσε απλώς το αιτιατό της υπόθεσης, ενώ τα αποτελέσματα των αναλύσεων στο εργαστήριο του Αρχιπελάγους στη Σάμο για την ποιότητα των νερών επιβεβαίωσαν τις αρχικές ενδείξεις για την πηγή της μόλυνσης.  Η περιεκτικότητα σε ολικά κολοβακτηρίδια και Ε.coli που εντοπίστηκε στα δείγματα θαλασσινού νερού, καθιστά την κολύμβηση εξαιρετικά επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία και επιβαρύνει σημαντικά το θαλάσσιο οικοσύστημα της περιοχής, η οποία σημειώνεται πως απέχει λιγότερο από μισό χιλιόμετρο από την πλησιέστερη ξενοδοχειακή μονάδα».

Να συμπληρώσουμε ότι:

1. Η  περιοχή έχει μοναδικά  υπέροχα θαλάσσια σπήλαια, μεγάλου τουριστικού ενδιαφέροντος.

2. Είναι περιοχή NATURA 2000 για τη χελώνα caretta-caretta και τη φώκια monachus-monachus.

3. Στην περιοχή βρίσκεται ο οικισμός του Πρίνου με περισσότερους από 500 κατοίκους

Κατόπιν τούτων καλέσαμε έκτακτη γενική συνέλευση στις 7/1/2010 με θέμα την ενημέρωση των κατοίκων και τη λήψη αποφάσεων. Με ομόφωνη απόφαση ζητούμε τα κάτωθι:

1. Να γίνει  γεωλογικός έλεγχος εντός και εκτός της χοιροτροφικής επιχείρησης.

2.  Να σταματήσουν να εισρέουν εντός της χοιροτροφικής μονάδας μεγαλύτερες ποσότητες υδάτων από αυτές που προβλέπει η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της μονάδας καθώς επίσης και να αλλάξει η φωτογραφική διάταξη της Περιφέρειας Κρήτης που προβλέπει γεώτρηση στην περιοχή μας με σκοπό την κάλυψη αναγκών ύδρευσης ζώων

3. Να σταματήσει άμεσα η δυσοσμία της μονάδας η οποία μας δηλητηριάζει καθημερινά και προσβάλει την προσωπικότητα όλων μας ενώ παράλληλα δυσφημίζει τη χώρα μας στο εξωτερικό και ταλαιπωρεί χιλιάδες διερχόμενους οδηγούς.

4. Αν δεν βρεθεί άμεση λύση στο τεράστιο αυτό πρόβλημα θα προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις ώστε να γίνει πλέον γνωστή η εγκληματική αδιαφορία των φορέων και να κατονομαστούν οι υπεύθυνοι

Δ.Σ του Πολιτιστικού Συλλόγου Πρίνου

Πηγή: econews.gr